Ba mẹ có những lúc cảm thấy bất lực trong việc Xử Lý Mâu Thuẫn Thanh Thiếu Niên và Phụ Huynh. Chính những nguyên nhân sau đây sẽ phần nào giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về con. Và phương án để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giúp cải thiện mối quan hệ trong gia đình.
Sự tự quyết định và kiểm soát là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong mối quan hệ gia đình, đặc biệt là khi đứa trẻ chuyển từ giai đoạn thiếu thời ấu thơ sang độ tuổi thanh thiếu niên. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tìm hiểu về nguồn gốc mâu thuẫn phổ biến nhất trong gia đình: cuộc chiến tranh giữa sự độc lập và quyền kiểm soát giữa con cái và phụ huynh.
Sự Phát Triển Tự Quyết Định Ở Thanh Thiếu Niên
Trong giai đoạn thanh thiếu niên, con cái thường trải qua sự phát triển tư duy, xã hội và tâm lý đặc biệt. Họ bắt đầu xây dựng nhận thức về bản thân, định hình giá trị cá nhân, và mong muốn có sự tự quyết định trong cuộc sống của mình. Điều này có thể bao gồm việc tham gia vào quyết định về học tập, sự nghiệp, bạn bè, và cả việc quản lý thời gian của họ.
Sự Lo Lắng Và Quyền Kiểm Soát Của Phụ Huynh
Tuy nhiên, phụ huynh thường có lo lắng về việc con cái có thể đối mặt với các nguy cơ và thách thức trong thời đại thanh thiếu niên. Do đó, họ có xu hướng muốn kiểm soát và bảo vệ con cái khỏi những tình huống có thể đe dọa. Điều này có thể dẫn đến mâu thuẫn khi con cái muốn có sự độc lập hơn trong khi phụ huynh cảm thấy lo lắng và do dự để buông tay.
Xây Dựng Mối Quan Hệ Gia Đình Sức Khỏe
Để giải quyết mâu thuẫn giữa sự tự quyết định và kiểm soát, quan trọng là xây dựng một mô hình quan hệ gia đình sức khỏe. Dưới đây là một số cách để thực hiện điều này:
-
Giao tiếp:
Khuyến khích việc thảo luận mở cửa về những mong muốn, lo lắng và kế hoạch của cả con cái và phụ huynh. Sự giao tiếp hiệu quả có thể giúp hiểu rõ hơn về quan điểm của nhau. Việc trao đổi thẳng thắn với con thực sự hơi khó thực hiện. Bởi vì sự chênh lệch 2 thế hệ, 2 cách suy nghĩ và không ai đặt vị trí của mình vào đối phương.
Cuộc sống lại ngày càng hối hả, không đủ thời gian để gia đình có thể ngồi trao đổi thêm ngoài những vấn đề quan trọng ưu tiên. Bới vì cha mẹ bận công việc, con cái bận học hành quá nhiều. Khoảng cách ngày càng khiến cho câu chuyện và tâm trạng không đủ kiên nhẫn để lắng nghe lẫn nhau. Mâu thuẫn luôn bắt đầu trong hầu hết câu chuyện. Sau 1 thời gian thì tất cả trở nên tuyệt vọng và chọn phương án im lặng chấp nhận. Khi đó tình trạng càng trở nên nghiêm trọng và khoảng cách trong giao tiếp càng lớn.
2. Tạo không gian cho sự tự quyết định:
Cho phép con cái tham gia vào quyết định và chịu trách nhiệm về một số khía cạnh trong cuộc sống của họ. Điều này giúp họ phát triển kỹ năng quản lý và độc lập. Đây là điều rất cần thiết nhưng phải được sự hướng dẫn và sử dụng đúng cách. Bởi vì khi trẻ tự quyết sẽ có những sai lầm nghiêm trọng. Vậy nên đầu tiên phải hướng dẫn trẻ từ lúc nhỏ cách chọn lựa và chịu trách nhiệm với sự lựa chọn của mình.
Đến tuổi trưởng thành, con sẽ hiểu được sự tự quyết định của mình luôn có thể rủi ro và mình cần bàn bạc trao đổi hỏi ý kiến cha mẹ trước khi đưa ra quyết định. Lúc đó cha mẹ nên là người ủng hộ quyết định của con trong sự phân tích chi tiết để con tự lựa chọn trong đúng đắn.
3. Lắng nghe và đồng cảm:
Phụ huynh cần lắng nghe những mong muốn của con cái và thể hiện sự đồng cảm. Điều này giúp con cái cảm thấy họ được quan tâm và hiểu. Học cách lắng nghe con thật sự là khó khăn đối với cha mẹ. Bởi vì họ đứng trên lập trường, kinh nghiệm sống của mình để rút ngắn câu chuyện với con. Họ lắng nghe một cách qua loa và cho rằng con đang còn trẻ con.
Bởi vì trong mắt họ thì con luôn là nhỏ bé dù có là bao nhiêu tuổi, và họ đứng trên khía cạnh bênh vực con và cho rằng ngoài kia những người đang gây khó khăn cho con họ đều là sai. Cha mẹ không đưa ra nhận định khách quan và khiến cho con cảm thấy có sự đồng cảm thấu hiểu nhưng mà thực tế sẽ không giúp con trưởng thành nhận ra khuyết điểm của bản thân.
4. Xây dựng mục tiêu chung:
Cố gắng thỏa thuận về mục tiêu và giá trị gia đình chung, nhưng cũng tôn trọng những mong muốn riêng của con cái. Có những việc cha mẹ đưa ra quyết định thay đổi hoặc làm mới bất thường những gì đang diễn ra khiến cho trẻ bị tổn thương mà cha mẹ không hề biết. Bởi vì con cái chưa hiểu được mục tiêu lớn và kế hoạch của cả gia đình. Thế nên cha mẹ hãy dành thời gian cùng con xây dựng mục tiêu lớn. Như thế sẽ được con cái ủng hộ và trân trọng hơn. Tâm hồn con trẻ rất trong sáng nhưng lại rất mong manh dễ tổn thương. Khi bị tổn thương sẽ trở nên xù gai ương bướng chống đối. Thế nên hãy tránh để con hiểu sai mục tiêu và tấm lòng của cha mẹ chỉ vì những việc làm vô tâm.
5. Tìm kiếm sự hỗ trợ:
Nếu mâu thuẫn trở nên quá căng thẳng, xem xét việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ người chuyên nghiệp, như tâm lý học gia gia đình. Hãy tìm sự trợ giúp càng sớm càng tốt. Bởi vì tâm lý con thay đổi và suy nghĩ một khi đã lệch hướng thì rất khó hàn gắn. Thế nên cha mẹ hãy quan tâm và nhận rõ sự thay đổi của con để có thể ứng xử kịp thời.
Tuy rằng cha mẹ luôn cho mình là người hiểu con mình nhất, và biết con muốn gì. Nhưng chính điều đó khiến cha mẹ tự suy diễn và tự tin với suy nghĩ của mình quá mức. Khiến cho phán đoán bị sai lệch ( hãy đọc bài Áp dụng tánh không trong dạy con )
Kết Luận
Cuộc chiến tranh giữa sự tự quyết định và quyền kiểm soát là một phần tự nhiên trong sự phát triển gia đình. Quan trọng nhất là cả con cái và phụ huynh phải làm việc cùng nhau để hiểu và tôn trọng quan điểm của nhau. Bằng cách xây dựng một mô hình quan hệ gia đình sức khỏe, mâu thuẫn có thể được giải quyết một cách xây dựng và gia đình có thể phát triển một môi trường ủng hộ cho sự phát triển của con cái.
